“ Er bestaat voor mij geen verschil tussen een tekening die ik in de metro maak en een werk dat ik voor duizenden dollars kan verkopen. Er zijn vanzelfsprekend verschillen in context en middelen, maar de bedoeling blijft hetzelfde.”
Keith Haring
GRAND CARNAVAL
JUBILEUMEXPOSITIE 25 JAAR TOYISME
RLS1957
(voormalige Rijksluchtvaarschool)
Groningen Airport Eelde
woensdag t.e.m. zaterdag
13.00 – 17.00 uur
vrij entree
TOYISME
KUNSTBEWEGING
Evenals de Cobrabeweging die eind jaren ‘40 werd opgericht zoekt de kunstbeweging toyisme aansluiting bij de belevingswereld van het kind, maar indirect worden ook alle volwassenen aangesproken.
Grondlegger van het toyisme is kunstenaar Dejo afkomstig uit Nederland. Hij begreep al snel dat een combinatie van twee elementen de beste garantie is voor succesvol kunstenaarschap. Vroeger scoorde een kunstenaar vooral met materiaalkennis, ambachtelijke vaardigheden, kunsthistorische kennis, een originele stijl, aanpak en beeldtaal. Tegenwoordig wordt de succesfactor mede bepaald door moeilijk meetbare competenties, zoals organisatietalent, commercieel inzicht, het bedenken van effectieve zakelijke structuren, het vermogen om de eigen attitude op waarde te schatten en maximaal te laten renderen en het lef om steeds opnieuw projecten op te starten zonder te weten waar die eindigen.
Manifest
Kunstenaars leven dagelijks met toeval en onzekerheden. Ze hebben geen rekenmodellen, marktonderzoeken of statistieken nodig om goed te functioneren. Toch moeten ze zich juist ook de mentaliteit van een ondernemer eigen maken. Het lijkt een onmogelijke spagaat maar de toyisten bewijzen met het toyisme dat het kan. Een manifest is het middel bij uitstek om ervoor te zorgen dat alle neuzen in dezelfde richting wijzen. Dat maakt moeizame discussies en heilloze meningsverschillen overbodig. Toch is de culturele achtergrond en inbreng van iedere individuele kunstenaar onomstreden aanwezig in het toyisme. Dit maakt dat de stijl zich voortdurend ontwikkelt en groeit.
Over de hele wereld
Tegenwoordig bestaat de beweging uit 18 kunstenaars. Hun pseudoniemen beginnen met een door hun uitgekozen letter uit het alfabet. Geen enkel pseudoniem mag met dezelfde letter beginnen, tenzij een toyist de groep heeft verlaten en deze letter beschikbaar komt. Dit betekent dat het maximum aantal toyisten 26 is. Het eenmalig gebruik van de 26 letters is tevens een knipoog naar het getal 13 (26 = 2 x 13) dat een bijzondere betekenis bezit binnen de stroming. De toyisten, zowel mannen als vrouwen, komen uit de hele wereld; de Verenigde Staten van Amerika, Canada, Zuid-Afrika, Maleisië, Australië, Roemenië, IJsland en Nederland.
Auteur: Wim van der Beek
Het getal 26
KLIK op de
AFBEELDING
TOYISME KUNSTBEWEGING
Evenals de Cobrabeweging die eind jaren ‘40 werd opgericht zoekt de kunstbeweging toyisme aansluiting bij de belevingswereld van het kind, maar indirect worden ook alle volwassenen aangesproken.
Grondlegger van het toyisme is kunstenaar Dejo afkomstig uit Nederland. Hij begreep al snel dat een combinatie van twee elementen de beste garantie is voor succesvol kunstenaarschap. Vroeger scoorde een kunstenaar vooral met materiaalkennis, ambachtelijke vaardigheden, kunsthistorische kennis, een originele stijl, aanpak en beeldtaal. Tegenwoordig wordt de succesfactor mede bepaald door moeilijk meetbare competenties, zoals organisatietalent, commercieel inzicht, het bedenken van effectieve zakelijke structuren, het vermogen om de eigen attitude op waarde te schatten en maximaal te laten renderen en het lef om steeds opnieuw projecten op te starten zonder te weten waar die eindigen.
750+
Kunstwerken
26
Kunstenaars
10+
Landen
8+ Projecten
Projecten
1
Beweging
Manifest
Kunstenaars leven dagelijks met toeval en onzekerheden. Ze hebben geen rekenmodellen, marktonderzoeken of statistieken nodig om goed te functioneren. Toch moeten ze zich juist ook de mentaliteit van een ondernemer eigen maken. Het lijkt een onmogelijke spagaat maar de toyisten bewijzen met het toyisme dat het kan. Een manifest is het middel bij uitstek om ervoor te zorgen dat alle neuzen in dezelfde richting wijzen. Dat maakt moeizame discussies en heilloze meningsverschillen overbodig. Toch is de culturele achtergrond en inbreng van iedere individuele kunstenaar onomstreden aanwezig in het toyisme. Dit maakt dat de stijl zich voortdurend ontwikkelt en groeit.
Over de hele Wereld
Tegenwoordig bestaat de beweging uit 18 kunstenaars. Hun pseudoniemen beginnen met een door hun uitgekozen letter uit het alfabet. Geen enkel pseudoniem mag met dezelfde letter beginnen, tenzij een toyist de groep heeft verlaten en deze letter beschikbaar komt. Dit betekent dat het maximum aantal toyisten 26 is. Het eenmalig gebruik van de 26 letters is tevens een knipoog naar het getal 13 (26 = 2 x 13) dat een bijzondere betekenis bezit binnen de stroming. De toyisten, zowel mannen als vrouwen, komen uit de hele wereld; de Verenigde Staten van Amerika, Canada, Zuid-Afrika, Maleisië, Australië, Roemenië, IJsland en Nederland.
Auteur: Wim van der Beek
Het getal 26
TOYISME FILOSOFIE
Toyisme is een hedendaagse kunstbeweging die begin jaren 90 in Emmen, Nederland, ontstaan is. Het woord staat symbool voor het speelse karakter van de kunstwerken en de filosofie erachter. Het achtervoegsel –isme refereert aan brede bewegingen of stromingen die zowel in de kunstwereld als in religies bestaan. Toch is het spel van toyisme een serieuze zaak dat een nieuw, kritisch en gevoelig perspectief op onze hedendaagse wereld laat zien.
Nieuw Gedachtengoed
Toyisme is als kunstbeweging een reactie op de post-moderne wereld van het individualisme, die bestond in de jaren 70 tot de jaren 90, het tijdperk waarin ‘alles is toegestaan’. Op 5 september 1992 schrijft kunstenaar Dejo (pseudoniem) een manifest genaamd Moeder en introduceert hij toyisme aan het publiek. Het sterk egocentrische karakter dat diep in de kunst is geworteld wordt de basis voor een ander gedachtegoed; het individu is onderdeel van de groep zonder in te boeten op persoonlijk vlak en kwaliteiten.
Het huidige Toyisme bestaat uit een hechte en getalenteerde groep kunstenaars met verschillende achtergronden maar tegelijkertijd met gelijkgestemde opvattingen hoe deze kunst te ervaren en hoe elkaar te inspireren.
Uppspretta
Uppspretta is de naam van een toyistisch kunstwerk gelegen in de IJslandse stad Keflavík. In 2013 werd een verwaarloosde watertoren van negen meter hoog en zesendertig meter in omtrek omgevormd tot een kunstobject. De beschildering toont het verhaal van een papegaaiduiker genaamd Uppspretta.
De Stip
Op 14 juli 2009 heeft de groep zich aan een omvangrijk project gewaagd: het beschilderen van een bolvormige gasopslag container van 22 meter hoog en 1250 vierkante meter oppervlakte gelegen in Emmen, Nederland. De toyisten transformeren dit object binnen 9 maanden (6000 uur) in een kleurrijk kunstwerk genaamd De Stip. De Stip vertelt het verhaal over Leven met Energie.
Dromen als ontbijt
In april 2012 startten de toyisten met het beschilderen van de buitenkant van Hotel Ten Cate in Emmen. Gedurende vijf weken was het hotel verstopt achter een enorme stellage met doeken. Dertien toyisten brachten hun creativiteit tot uitdrukking op de 600 m2 gevel van het gebouw van ’s morgens vroeg tot diep in de nacht.
Uppspretta
Uppspretta is de naam van een toyistisch kunstwerk gelegen in de IJslandse stad Keflavík. In 2013 werd een verwaarloosde watertoren van negen meter hoog en zesendertig meter in omtrek omgevormd tot een kunstobject. De beschildering toont het verhaal van een papegaaiduiker genaamd Uppspretta.
De Stip
Op 14 juli 2009 heeft de groep zich aan een omvangrijk project gewaagd: het beschilderen van een bolvormige gasopslag container van 22 meter hoog en 1250 vierkante meter oppervlakte gelegen in Emmen, Nederland. De toyisten transformeren dit object binnen 9 maanden (6000 uur) in een kleurrijke kunstwerk genaamd De Stip. De Stip vertelt het verhaal over Leven met Energie.
Dromen als ontbijt
In april 2012 startten de toyisten met het beschilderen van de buitenkant van Hotel Ten Cate in Emmen. Gedurende vijf weken was het hotel verstopt achter een enorme stellage met doeken. Dertien toyisten brachten hun creativiteit tot uitdrukking op de 600 m2 gevel van het gebouw van ’s morgens vroeg tot diep in de nacht.
750+
Kunstwerken
26
Kunstenaars
10+
Landen
8+
Projecten
1
Beweging
Het is met toyisme als met voetbal
De regels zijn helder. What you see, is what you get. Iedereen weet hoe het spelletje gespeeld moet worden en toch lopen de stadions keer op keer vol met duizenden mensen die zich graag laten verrassen door flitsende acties, doordacht samenspel, creatieve balbehandeling, teamgeest, de kracht van het collectief en individuele hoogstandjes.
Toyisten over de hele wereld
De bewuste keuze voor anonimiteit, ontindividualisering, de voorkeur voor een guerrilla-achtige aanpak, voorliefde voor de openbare ruimte als podium en een anti-establishment mentaliteit behelst het gedachtegoed van de toyisten.
Cultuur is verrijking
Een gemengde groep van professionele kunstenaars uit de hele wereld met verschillende cultuurachtergronden werkend in diverse disciplines die het toyisme beïnvloeden en verrijken en belangrijk, die de kunst op de voorgrond plaatsen en niet zichzelf.
Toyisten over de hele wereld
De bewuste keuze voor anonimiteit, ontindividualisering, de voorkeur voor een guerrilla-achtige aanpak, voorliefde voor de openbare ruimte als podium en een anti-establishment mentaliteit behelst het gedachtegoed van de toyisten.
SPACE SHUTTLES EN TEDDYBEREN
Toyisme kan worden opgesplitst in twee verschillende periodes, de periode van 1992 tot 2000 en 2002 tot heden. In de eerste periode werden de thema’s vooral uitgewerkt op een surrealistische manier en in de schilderijen waren vaste iconen (computer, spaceshuttle en teddy-beer) een steeds terugkerend gegeven. Deze iconen vertegenwoordigden de aanwezige kunstenaars. Nadat het driemanschap uiteenviel besloot oprichter Dejo om een wereldreis te maken en liet zich inspireren om toyisme meer internationaal en opener te maken. Vanaf 2002 is de groep kunstenaars exponentieel gegroeid en kunstenaars uit alle hoeken van de aarde besloten om deel te nemen.
Een Collectief
De filosofie van toyisme is dat de kunstenaars als collectief samenwerken in plaats van als afzonderlijke individuen, waardoor de ene toyist niet kan worden gezien als belangrijker of bekender dan de andere. Er is geen rivaliteit tussen de kunstenaars. De duidelijke boodschap die ze uitdragen is dat de kunstwerken tellen en niet de kunstenaar zelf die het heeft gemaakt. Hoewel de kunstenaars hun eigen kunst maken, werken de toyisten in veel gevallen samen, waardoor het geproduceerde kunstwerk niet kan worden toegeschreven aan één kunstenaar.
De toyisten
Het zoeken van de grenzen van het spel en het speelveld, op creatieve wijze omgaan met gegeven beperkingen, pogingen om het maximale rendement te halen uit jezelf en uit het spel, dat zijn zaken waar de toyisten alles van af weten. Sterker nog: ze doen niet anders.
BEWEEG OVER DE HOTSPOTS
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
1
FIHI
Nederland
2
JAF’R
Nederland
3
QOOIMEE
IJsland
4
GIHILI
Nederland
5
DEJO
Nederland
6
HRIBSO
Roemenië
7
SRYLYN
Nederland
8
BLIISSEM
Nederland
9
EIIZ
Maleisië
10
ROQ
Nederland
11
LODIETEB
Australië
12
MWANO
Zuid-Afrika
13
XIPPEZ
Nederland
14
TOESCAT
Thailand
15
ZIGOWST
Amerika
16
OLLAFINAH
Canada
17
NOOIYA
Nederland
De meeste toyisten zijn echte verhalenvertellers
Soms nemen hun beeldverhalen zelfs epische proporties aan. Een verhalend hoogstandje is ongetwijfeld ‘Leven met energie’ (het hoofdthema van De Stip), maar ook Dromen als ontbijt op Hotel Ten Cate in Emmen en de watertank Uppspretta in IJsland bezitten ongekende epische kwaliteiten waarbij sensuele componenten en gekke uitspattingen eerder regel dan uitzondering zijn.
